استفاده از تجزیة علیت در تعیین پارامترهای هواشناسی غالب بر تبخیر و تعرق گیاه مرجع در استان آذربایجان شرقی

در این پژوهش اثرهای مستقیم و غیرمستقیم پارامترهای هواشناسی بر روی ET0 در استان آذربایجان شرقی با استفاده از تجزیة علیت بررسی شده است. برای برآورد ET0، از فرمول فائو- پنمن مانتیث استفاده شد. مهم‏ترین پارامترهای هواشناسی مؤثر بر ET0، با استفاده از رگرسیون گام به گام شناسایی، به‏منظور ارزیابی عملکرد مدل رگرسیونی، از آماره‏های MAPE، R2، RMSE، و MAE استفاده شد و اثرهای مستقیم و غیر‏مستقیم هر یک از پارامتر بر ET0 با استفاده از تجزیة علیت محاسبه شد. مقدار MAPE مابین 43/0 و 87/0، R2 مابین 97/0 و 99/0، RMSE مابین 042/0 و 092/0، و MAE مابین 033/0 و 057/0 به‏دست آمد. سرعت باد در ایستگاه‏های مورد مطالعه (به‏جز ایستگاه اهر) همبستگی معنی‏داری با ET0 نشان داد. با توجه به نتایج تجزیة علیت، بیشترین مقدار اثر مستقیم پارامترهای هواشناسی بر ET0 در همة ایستگاه‏ها به‏جز اهر متعلق به سرعت باد بود که مقدار آن برای تبریز 637/0، جلفا 787/0، سهند 877/0، سراب، 578/0، مراغه، 850/0، و میانه 780/0 است و در ایستگاه اهر متعلق به پارامتر Tmax معادل 398/0 بود. کمترین مقدار اثر مستقیم پارامترهای هواشناسی بر ET0 در منطقة مورد مطالعه متعلق به حداقل درجة حرارت هوا بوده است.